DA-RFU 13 address Irrigators Worry

SURIGAO DEL SUR- “My plan is to rehab every system need of irrigators” said Department of Agriculture Regional Field Unit-13 Executive Director Dr. Edna M. Mabeza during the General Assembly and Reorganization meeting and IA review and planning session of Surigao del Sur Irrigator’s Federation (SURIF), Inc. at Muyco’s Resort by the Bay, Tandag City last August 1-2, 2012.

Mabeza talked to the participants about the problems of the farmers in the province. Issues with regards to the price of the harvested products, farm damage and farm cultivation situation of CANCARMADCARLAN area were discussed.

“The DA Secretary Proseso Alcala is serious in the implementation of programs” said Mabeza. The secretary also is in implementation of putting up warehouse, starter seeds and pre and post harvest facilities to help the farmers in their production.

           Mabeza admitted that it is really a struggle in protecting watersheds but she encouraged the concerned farmers that they will help together  to pass a resolution to the President to address the cry of the   Karak-an river as affected by mining and as the primary source of water irrigation for farming in the CARCANMADCARLAN area.

               Linkages to other concern agencies will be made also to answer these serious problems.  “The DA and the government are always willing to listen sincerely to the concern of the farmers” Mabeza added. ###      Jahzeel C. Tubal 

PLGU SDS launches DUMA ordinance

PLGU Surigao del Sur- successfully launched “DUMA” ordinance last June 19, 2012 at Tandag City Social Hall, Capitol Hills, Telaje, Tandag City along its journey to boost organic agriculture and utilization of root crops in the province.

It was participated by representative from National Organic Agriculture Board (NOAB), Ms. Emalyn Legal, Ms. Rebecca C. Atega, Regional Organic Agriculture focal person, Congressman Philip A. Pichay, representative of 1^st district, Governor Johnny T. Pimentel and PLGU officials, municipal agriculturist, AEW’s, farmers and stakeholders.

The ordinance was commenced under the initiative of Provincial vice Governor Manuel “Mangi” Alameda and as Committee Chair on agriculture, strongly recommending the consumption of white corn grits, sweet potato (camote), gabi or taro, cassava or balanghoy, ubi and other root crops grown in the vicinity of the province.

“We should utilize these crops to support DA’s food self- sufficiency program and consider also these commodities as an alternate staple for rice”, vice Governor Alameda uttered. “It was my dream to strengthen and implement this ordinance to recognize its health benefits and economic value to farmers and consumers, and not solely dependent on rice consumption.” Alameda added.

According to PhilRoots, who also participated in the said occasion that the province of Surigao del Sur has a potential area for these commodities and comprises bigger plantation areas. But production should also meet with the demand of these crops to the market. Governor Pimentel said,” the availability of supply here in the province is not a problem to look into, it is the appreciation and acceptance of the consumers will be given much attention, let us not consider camote as an attribute for being poor individual”.

The Governor challenged the participants to plant and helps the government for this endeavour and the Office of the Provincial Agriculturist (OPAg) under Mr. Marcos M. Quico supervision will oversee its implementing rules and identify possible interventions to sustain this ordinance.

During the discussion, Mr. Quico pointed out his commitments and stretched out the key role of each player on this newly launched ordinance, he also added that “AEW’s and farmers will do their part in the realization of this initiative because the absence of one will result to failure.”

The event provided a lot of information on the implementing rules and regulations (IRR) of the said ordinance supporting the government’s mandate pursuant to RA 10068, known as “Organic Agriculture Act of 2010”.  ### Japhet C. Sugian- Information Officer/ Farmcaster

Sekretaryo Alcala Nakigpulong sa mga Mag-Uuma sa Surigao del Sur

Sec Alcala with Gov Pimentel (left)

 

Sec Alcala & Mayor Henrich Pimentel of Tago

Sec Alcala & Mayor Alexander Pimentel of Tandag City

               Dul-an sa duha ka libo ka mga mag-uuma ug mananagat gikan sa nagkalain-laing dapit sa probinsiya ang mitambong sa gipahigayon nga Farmers’ Forum diin si Sekretaryo Proceso J. Alcala sa Departamento sa Agricultura maoy nahimong pinasidunggang dinapit. Ang naasoy nga panagtagbo gihimo sa Provincial Social Hall sa buntag sa Hunyo 11, 2011.

               Ang maong pulong gitambongan usab sa mga kadagkuan sa probinsya ug sa mga nagkalain-laing ahensya sa gobyerno nga adunay kalabot sa panguma ug panagat.

                Sa iyang pagpamulong, miingon si Gobernador Johnny T. Pimentel nga ang probinsiya sa Surigao del Sur  segunda kon ikaduha  lamang sa probinsya sa Agusan del Sur sa tibook Caraga Region sa gidaghanon sa abot kun ani gikan sa humayan. Kini tungod kay mas dako ang basakan sa Agusan del Sur ug adunay dako nga kakulangon sa irigasyon kun patubig sa atong probinsya.

                Sigon sa pamahayag ni Gobernador Pimentel, mas labaw ang abot sa atong mga mag-uuma sa matag ektarya kon kini itandi sa susamang  mag-uuma sa ubang probinsya dinhi sa rehiyon. Ug kini nagpadayag lamang nga kon kahatagan og igong pundo alang sa irigasyon kun patubig, ang probinsiya  sa Surigao del Sur mamahimong mag-una nga suplayer sa bugas-humay dinhi sa tibook Caraga.

                 Gitapos ni Gobernador Pimentel ang iyang pakigpulong uban sa usa ka hanyo ngadto kang Sekretaryo Alcala alang sa igo-igong pondo  aron sa pagmugna ug dugang pang mga irigasyon dinhi atong probinsya.

                Agig tubag sa hangyo ni Gobernador Pimentel, ang Sekretaryo sa Agricultura namahayag nga ubos sa iyang administrasyon, iyang gihatagan og dakong pagtagad ang pagtukod sa mga dugang proyekto sa irigasyon ug ang pag-paayo sa mga nangadaot na nga mga pasilidades. Aron gayod mahatagan ug igong pondo ang irigasyon, gitanggal na sa DA/ahensya ang subsidiya sa binhi ug abono ug kini gipuno na sa pondo alang sa inprastraktura.

                Natapos ang naasoy nga pulong pinaagi sa usa ka open forum ug ang pagpang-apod-apod sa hinabang gikan sa kaulohan. Mikabat og 15 milyones ka pisos ang kantidad sa kinatibuk-ang hinabang ang nadawat ang mga mag-uuma ug mananagat sa probisya sa Surigao del Sur.

                Ang maong hinabang naglangkob sa mga mosunod:

·         Duha ka tseke nga mokabat og usa ka milyon matag tseke gikan sa Mindanao Rural Development Program (MRDP) alang sa mga munisipyo sa Marihatag ug Barobo aron dugang pondo sa panginabuhian sa mga mag-uuma ug mananagat sama sa Pre & Post Harvest Facilities, Carabao Production, Rice-Duck Production, Bangus Fish Cage, Fishing Gears, ug uban pa;

·         Usa ka tseke nga mokantidad og Php 485,000.00 gikan sa Caraga Integrated Development Program (CIDP) alang sa pagpa-ayo sa Sta. Felomina Irrigation Project sa barangay Awasian, dakbayan sa Tandag nga makapatubig og 30 ektaryas;

·         Usa ka libo ka litro nga liquid foliar fertilizer nga gi-apod-apod sa mga miyembro sa nagkalain-laing irrigators’ association sa probinsya sama sa Sta. Felomina Irrigators’ Association, Federation of Communal Irrigators ug Surigao del Sur Irrigators’ Federation;

·         Saysentos ka bag nga Zinc Sulfate aron mapun-an ang kakulangon sa mga basakan sa elemento nga zinc sa munsipyo sa San Miguel isip pinakadako nga umahan sa tibook probinsya;

·         Dos siyentos ka puntil nga binhi sa klase-klasing utanon nga gilayon ipang-apod-apod sa mga mag-uuma aron dili na ta magsalig sa suplay  gikan sa ubang probinsya;

·         Mga gamit sa artificial insemination kun AI gikan sa Philippine Carabao Center sama sa nitrogen tanks, AI guns  ug uban pa aron sa pagpadali sa pagpadaghan ug pagpadagko sa lihat sa mga hayop sama sa baboy, kanding, baka ug kabaw;

·         Nagkadaiyang gamit sa panagat gikan sa Bureau Fisheries & Aquatic Resources kun BFAR sama bubo, pukot, payaw, ug semilya sa bangus; gamit sa pagpasulig sa guso sama sa nylon nga pisi ug mga boya;

                Sa maong higayon, gipirmahan usab ni Gobernador Johnny T. Pimentel ug Bise Gobernador Manuel O. Alameda ang Sanggunian Panlalawigan Ordinance No. 7 series of 2010 nga nag-deklarar sa petsa 19 sa Hunyo sa matag tuig isip “Adlaw nan Mag-uuma ug Mangingisda.” Ang petsa 19 sa matag Hunyo mao usab ang “Araw ng Surigao del Sur.”

                Human sa naasoy nga Farmers’ Forum, nakigtagbo sa paniudto si Sekretaryo Alcala sa tanan alkalde sa Surigao del Sur ug sa sa mga dagkong opisyales sa probinsya sama ni Congressman Philip A. Pichay sa primero distrito ug Gobernador Johnny T. Pimentel uban sa mga dagkong opisyales sa nagkadaiyang ahensya sa gobyerno sa probinsya ug rehiyon sa Caraga.

Didto sa maong panagtagbo, gipaabot sa mga mayores kang Sekretaryo Alcala ang mga prayoridad nga mga proyekto sa tagsa-tagsa nila nga mga lungsod ug dakbayan. Misunod gilayon ang usa ka Press Conference nga gitambongan sa nagkadaiyang miyembro sa media sa Surigao del Sur.

Human sa maong Press Conference, milahos dayon si Sekretaryo Alcala sa mga nagkadaiyang dapit alang sa mga mosunod:

·         Sa Barangay San Jose, Dakbayan sa Tandag, alang sa inagurasyon sa San Jose-Dayoan Farm-to-Market Road nga nagsumapay sa Tandag ug Tago. Kini nga dalan, adunay gitas-on nga 3 kilometros ug gigastuhan sa 3.3 milyones ka pisos gikan sa SELAP kun Support to Emergency & Livelihood Assistance Program sa DA;

·         Sa Barangay Gamut, Munisipyo sa Tago alang sa pag entriga kun pag-turn-over sa Gamut-Camagong Potable Water  Supply gikan sa Mindanao Rural Development Program. Kini nga proyekto gipunduhan sa World Bank, kaulohan, ug sa munsipsyo sa Tago nga adunay kantidad nga Php 7.5 M ug mohatag sa tubig-ilimnon sa 645 ka panimalay/pamilya;

·         Sa Barangay Bongtod, Dakbayan sa Tandag aron mobisita sa Food Terminal nga gipadagan sa Tandag Boholano Fishermens’ Association kun TANBOFISA. Ang naasoy nga Food Terminal nahimong  kampyon sa Caraga Region ug ika tulo nga mananaog isip usa sa pinakamaayong Food Terminal sa tibook nasod sa Pilipinas. Nahitabo kini sa miaging tuig 2010 ug sulod sa otso ka bulan lamang nga operasyon sa moang Food Terminal. Gumikan niini, nakadawat ang TANBOFISA sa usa ka ganti-pinansyal gikan sa ACPC kun Agrilcultural Credit Policy Council nga maoy ilang gigamit sa pagpalit sa ilang hauling trak inabagan sa Dakbayan sa Tandag.

Mga Mag-uuma sa Probinsya Mikuyog sa Lakbay-Aral sa Misamis Oriental

     Baynte dos ka mga mag-uuma ug agricultural technicains gikan sa nagkalain-lain nga munisipyo sa probinsya sa Surigao del Sur ang mikuyog sa duha ka adlaw nga Lakbay-Aral sa milabay nga Nobembre 10-11, 2010 didto sa Gingoog City ug Lagunglong, Misamis Oriental. Ang naasoy nga Lakbay-Aral, mahitungod sa Integrated Rice-Duck Technology. Ang Rice-Duck Technology, usa ka organikong pamaagi sa pagpanguma sa humay nga dili na mogamit og mga pestesidyo ug sintetiko nga mga abono. Sa naasoy nga teknolohiya, buhian ang mga pato sa umahan sa humay sa ensakto nga panahon aron kini makahatag og dako nga kaayohan. Ang mga pato, makatabang sa pagdumala sa mga sagbot sa umahan pinaagi sa pagkaon sa mga liso sa sagbot ug sa pagkaon ug pagtamak-tamak sa mga miturok na nga mga sagbot. Makatabang usab ang pato sa pagsumpo sa nagkalain-lain nga peste kon dangan sa umahan pinaagi sa pagkaon niini. Sa laing bahin, ang mga giod sa pato kusog makapalagsik sa tanum nga humay ug ang mga iti niini, maayo nga organikong abono sa atong umahan.

Carmen PO's receive Php 1.5 M worth of MRDP Livelihood Projects

     Four Peoples' Organizattions received a total of Php 1.5 M worth of livelihood projects during the MRDP2 CFAD Sub-project Launching Program for round 2 barangays in the municipality of Carmen, Surigao del Sur on November 11, 2010. The POs come from the barangays of Hinapoyan, Antao, and Cabakhawan.

     Barangay Hinapoyan got a total of Php 750,000 for the POs of Hinapoyan MPC and Hinapoyan RIC. Their subprojects include Pre and Post Harvest facilities and Banana Production, respectively.

     Barangay Antao also received Php 500,000 from MRDP for their pre and post harvest facilities for rice production to be handled by Antao PalayCheck Organization while Php 250,000 was given to the PO Cabakhawan CIDSS for their Organic Rice Production and Nipa Shingles projects.

     Mayor Antonio T. Borda, Jr. stressed during the launching program that proper management and implementationh of the project is the key to make it successful. He also challenged the Municipal Agriculturist Office headed by MPMIU CFAD Head Jeremias Loayon to closely monitor the progress of the implementation relying on their expertise to handle foreign-assisted programs with similar projects. "Handling this kind of subprojects is not new to your office so I am confident of your expertise with the POs cooperation that these subprojects will be successfully implemented," said Borda, a two-termer local chief executive of Carmen.

     SB Member Samuel C. Acilo, Agriculture Committee Chairman and a former Vice Mayor also challenged the POs to efficiently manage the subprojects and encouraged the barangay captains who were all present during the program to assist the POs in whatever way they can especially in the field of agriculture.

     In response, the PO Presidents expressed their gratitude to the facilitators of the program from RPCO down to the barangay level for they could finally realize their dreams of having such kind of subprojects. Likewise, they also expressed assurance that they will adhere to the policies of MRDP2.

      The PPMIU CFAD and IGR Heads, Mr. Von C. Falcon and Mr. Herman Deleña II, congratulated all the POs and encouraged them to fast-track their activities to beat the deadline set by RPCO to liquidate the fund so that a request for fund release for the 2nd tranche will be made the soonest possible time.(Von C. Falcon, PPMIU-CFAD Head, MRDP-Surigao del Sur)

Bag-ong Sakit sa Kanding Hugot nga Gibantayan sa Provincial Veterinary Office

     Usa ka bag-ong sakit sa kanding ang hugot nga gibantayan sa mga personahe sa Provincial Veterinary Office nga gitawag og Caprine Athritis Encephalitis (CAE) Virus. Ang timailhan kon sintomas sa maong virus mao ang mga mosunod:

     1. Paghubag sa mga luatan;

     2. Pagluya sa lawas;

     3. Walay gana sa pagkaon.

     Nahibaloan sa Tandag FITS Center nga ang maong sakit sa kanding kusog makatakod sa lain pa nga mga kanding, ilabina gyod kung nagsuso pa kini. Ang maong virus wala pa gayod tambal ug bakuna nga nadiskobrehan hangtod sa pagkakaron. Ang tanan kanding nga matakdan sa maong virus angay na gayod pagapatyon dayon ug pagasunogon. Mao kini ang gibutyag ni Dr. Gervacio Yparraguirre, ang Provincial Veterinarian sa Probinsya sa Surigao del Sur. Dugang pa ni Dr. Yparraguirre, aduna na mga kanding ang nagpositibo sa Caprine Athritis Encephalitis Virus didto sa Munisipyo sa Tagbina.

     Kalakbit niini, adunay nahitabo nga panagtigom sa tanan mga Provincial ug City Veterinarians sa tibook Caraga Region sa Tandag sa milabay nga Nobembre 9, 2010. Ang maong panagtigom, ubos sa Mindanao-Visayas Caprine Athritis Encephalitis Control Project (MinViCAECoP). Sa maong panagtigom, gibutyag ni Dr. Rafael T. Mercado, Coordinator, MinViCAECoP, ang mga pamaagi sa pag-ila sa maong virus ug unsaon pagcontrol niini. Nahibaloan usab sa Tandag FITS Center, nga aduna na mga checkpoint alang sa pagsumpo sa pagkaylap sa maong virus.

Php 68.7 M Irrigation Project sa Marihatag Gi-aprubahan sa Mindanao Rural Development Program

     Mokabat sa Php 68.7 M nga irrigation project sa Marihatag ang na-aprubahan sa Mindanao Rural Development Program (MRDP) sa Department of Agriculture. Ang maong irrigation project makapatubig sa 645 ektarayas nga basakan sa mga barangay sa Mararag, Bayan, San Isidro, Arorogan ug Poblacion. Gibanabana nga adunay 583 ka mga mag-uuma ang makabenepisyo sa maong irrigation project ubos sa Marihatag-Mararag (MARIMAR) Irrigators' association.

     Gipangulohan gayod ni Mayor Leo Navarro ug SB Member Richard Yu ang delegasyon sa Marihatag uban ang Municiapal Planning & Development Coordinator, Municipal Engineer, Municipal Agriculturist, Municipal Environment Officer ug si Engr Constancio Banaay, Jr. sa NIA sa pagpa-aprub sa maong proyekto didto sa Butuan City sa Nov. 8, 2010. Ang naasoy nga proyekto mao ang Completion of Marihatag-Mararag Communal Irrigation System.

     Mahinumduman nga ang maong irrigation project dugay na gipangandoy sa mga lomolopyo sa Marihatag. Gisugdan kini sa tuig 1979 ug hangtod sa karon wala pa gayod kini makumpleto. Ubos sa MRDP, gilauman nga matapos na gayod ang naasoy nga proyekto aron makahatag kini og mas dakong abot sa mga mag-uuma sa Marihatag. Ubos sa naasoy nga irrigation project, gilauman nga mamahimo na gayud nga self-sufficient sa bugas ang Marihatag ug makasuplay pa kini sa lain pa nga mga munisipyo sa probisya sa Surigao del Sur.